Autor: Ivan Ristić
Radovan Karadžić je osuđen na 40 godina zatvora, i to po svim tačkama optužnice osim one koja ga je teretila za navodni genocid u sedam opština BiH. Nakon visokih kazni određenih u slučajevima nižerangiranih oficira i funkcionera RS ovako drakonska kazna za ratnog lidera bosanskih Srba nije iznenađenje. Ona mora da opravda svoju svrhu i postavi temelj za piramidu navodne zločinačke prirode politike odbrane prava srpskog naroda na postojanje tokom građanskog rata u BiH, koju su za nas namenili atlantistički stratezi. O nelegalnosti i nelegitimnosti postojanja ad hoc tribunala u Hagu je mnogo puta govoreno i pisano. Međutim, sama presuda čoveku najzaslužnijem za stvaranje okvira za opstanak Srba zapadno od Drine je značajna za tumačenje sa dva aspekta – političkog i pravnog. Kako bi se razumele razmere apsurdnosti presude, potrebno je posmatrati uzrok građanskog rata, njegov povod i logičke nedoslednosti same presude, u suprotnosti sa pravilima međunarodnog prava i elementarnom logikom
Kada je u pitanju politička strana presude, od suštinske je važnosti odgovoriti na pitanja o karakteru rata, njegovim uzrocima i povodu, kao i o događajima koji su prethodili okolnostima u kojima je srpski narod bio prinuđen da uzme oružje u ruke i brani goli opstanak. Ratnim dešavanjima u BiH je prethodio Sarajevski proces 1983. godine usmeren protiv Alije Izetbegovića i njegovog ekstremističkog okruženja, koje je svoje ideje propagiralo u Islamskoj deklaraciji, a ostvarenje pokušalo da pronađe u paklu raspada Jugoslavije. Međutim, ovaj proces je u međunarodnoj javnosti tretiran kao proces koji je totalitarna vlast vodila protiv disidenata, a ne protiv prve organizovane pojave islamskog ekstremizma na evropskom tlu. Izetbegovićeva ideologija izražena u Islamskoj deklaraciji koja poziva na etnoreligijsku isključivost, nametanje društvenih obrazaca inovernima i panislamske ideje u svrhu uspostavljanja kalifata u BiH je bila u potpunom neskladu sa dotadašnjom komunističkom ideologijom, ali i modelom moderne sekularne države kakva je trebalo da bude stvorena nakon pada komunizma. Međutim, ona je bila jasna uvertira za događaje koji su usledili. Uzrok sukoba je bilo delovanje islamskih fundamentalista na čelu sa Alijom Izetbegovićem u pravcu uspostavljanja islamskog društvenog uređenja i minorizacijom druga dva konstitutivna naroda. Takođe, „crvena linija“ je bilo povlačenje parafa sa Kurtiljerovog plana od strane Alije Izetbegovića čime je BiH nepovratno trasirana na put oružanog sukoba. Konkretan povod za rat je ubistvo svata Nikole Gardovića na Baščaršiji i pucnjava u masu okupljenu ispred hotela Holiday Inn, od strane sarajevskih kriminalaca bliskih islamističkoj SDA. Nijednu od pomenutih činjenica od suštinske važnosti za dalji tok događaja u „bosanskom loncu“ sud nije uvažio
Osnova presude Karadžiću je u tzv. udruženom zločinačkom poduhvatu. Udruženi zločinački poduhvat je pravna doktrina koja smatra članove grupe individualno odgovornima za zločine koji su počinjeni u skladu sa zajedničkim planom, i to bez obzira da li su počinjeni od strane konkretnog optuženog ili ne. Osnovni elementi ove doktrine su postojanje plana i izvršenje zločina od strane člana neke definisane grupe u sklopu unapred definisanog plana. Ova doktrina je fleksibilnija od komandne odgovornosti, jer se ne mora dokazivati hijerarhija, komandni lanac, znanje nadređenog niti njegovi konkretni propusti. Haški tribunal je u nekim prethodnim slučajevima kao cilj navodnog udruženog zločinačkog poduhvata u BiH definisao povezivanje delova BiH koji su naseljeni srpskim stanovništvom i stvaranje zasebne države iz koje bi većina nesrpskog stanovništva bila iseljena. U presudi se navodi da je Karadžić „značajno doprineo sveobuhvatnom udruženom zločinačkom poduhvatu“ kroz „razvoj ideologije i politike koje su dovele do stvaranja većinom etnički homogene države bosanskih Srba činjenjem zločina.“ Ostaje potpuno nejasno na koju se to ideologiju misli, kada je Karadžić na čelu svog SDS-a učestvovao u svim pokušajima mirnog rešenja pitanja budućnosti BiH, u najrazličitijim formatima i u sekularnom ruhu, za razliku od svojih fundamentalističko-ekskluzivističkih oponenata. Takođe, kada se navodi „etnički homogena država“ ne uzima se u obzir ogroman broj Srba izbeglih sa teritorija pod kontrolom tzv. Armije BiH koji su spas potražili na teritorijama pod srpskom kontrolom.
U presudi se posebno ističe uloga Karadžića koji je kao predsednik RS i vrhovni komandant VRS bio jedina ličnost koja je mogla da interveniše kako bi se sprečio zločin u Srebrenici. Sud je ponovio raniju formulaciju da se u Srebrenici navodno desio genocid kroz pokušaj dokazivanja namere tadašnjeg rukovodstva RS da se promeni etnička slika te opštine u korist Srba. U tom kontekstu se u presudi navodi da su Karadžić i Mladić imali zajednički cilj koji je podrazumevao da svaki vojno sposobni bosanski Musliman iz Srebrenice bude ubijen, što je sud protumačio kao nameru da se ova nacionalna zajednica na tom prostoru uništi. Sud nije uvažio činjenicu da je tokom dobrog dela rata postojao ozbiljan sukob i razmimoilaženje između vojnog i političkog vrha RS, pre svega Radovana Karadžića i Ratka Mladića. Takođe, sud je ignorisao svedočenje Tomislava Kovača, ratnog ministra unutrašnjih poslova RS i naveo da je on neprekidno izveštavao Karadžića o dešavanjima u Srebrenici, što apsolutno ne odgovara istini. Ukoliko se ima u vidu činjenica da je Karadžić oslobođen optužbe za genocid na teritoriji sedam opština, postavlja se logično pitanje o svrsi promene etničke slike u strateški daleko manje važnoj Srebrenici. Činjenica da Srebrenica predstavlja izuzetak nedvosmisleno ukazuje na političke namere haških sudija da podrže dvodecenijsku delatnost usmerenu na kreiranje srebreničkog medijskog projekta u svrhu satanizacije srpskog naroda.
Posebna tačka optužnice odnosi se na Sarajevo, gde se Karadžić optužuje za navodni doprinos pojedinačnim zločinima, i to u dvostrukom svojstvu političkog autoriteta i vrhovnog komandanta VRS. Ponovo se navodi nonsens da je on imao apsolutnu kontrolu nad VRS tokom čitavog rata, bio direktno uključen u vojna pitanja i donosio odluke na strateškom i operativnom nivou. Karadžić je proglašen krivim za kampanju snajperskog delovanja i granatiranja usmerenog na sarajevske civile, čiji su osnovni ciljevi bili širenje terora i pritisak na međunarodnu zajednicu. U presudi osim opisnih kategorija koje očigledno igraju na kartu emocija zapadnog javnog mnjenja nema nikakvog obrazloženja o vojnim ciljevima usmerenim ka legitimnom neutralisanju borbene moći prvog korpusa tzv. Armije BiH i mnogobrojnih paravojnih formacija koje su u Sarajevu besomučno ubijale i proterivale Srbe. Takođe, postavlja se pitanje na koji način se snajperskom vatrom i granatiranjem može pritiskati međunarodna zajednica u bilo kom pogledu, i kako Karadžić ili bilo ko od glavnokomandujućih može biti odgovoran za zločine nad civilima koje su sprovodili pojedinci raspoređeni u različitim formacijama i na prostoru širokom desetinama kilometara u okolini Sarajeva.
Kampanja istrebljenja, zlostavljanja i mučenja se na osnovu labavih ili nikakvih dokaza na osnovu navodnog udruženog zločinačkog poduhvata pripisuje vrhu RS-a, dok se učešće mudžahedinskih odreda širom BiH, etničko čišćenje srpskog stanovništva širom Federacije BiH uz jasnu podršku sarajevske nomenklature nedvosmisleno prećutkuje. Prema podacima Instituta za istraživanje srpskih stradanja u 20. veku, samo u Sarajevu je ubijeno najmanje 8.504 Srba, 856 se vodi kao nestalo, dok je iz glavnog grada BiH proterano više od 150.000 Srba. To dovoljno govori ne samo o razmerama zločina nad srpskim narodom širom BiH, nego i o bespredmetnosti presuda koje ukazuju na navodni srebrenički genocid i jednosmernost sarajevskog ratišta u kome se žrtva veštom manipulacijom transformiše u dželata. Izjava Bakira Izetbegovića koji haški proces protiv Karadžića poredi sa nirnberškim usmerenim na kažnjavanje nacističkih zločinaca je bila očekivana od nastavljača ludačke politike islamskog fundamentalizma koja je dovela do najvećeg oružanog sukoba u Evropi nakon Drugog svetskog rata. Jedina svetla tačka presude je da Karadžić nije optužen za genocid na teritoriji sedam opština u BiH, čime pada u vodu mitomanija islamista iz Sarajeva i ključna komponenta njihovih zahteva usmerenih na ukidanje RS.
Osnovna svrha presude Karadžiću je da bude jedan od kamena temeljaca „genocidizacije“ RS, sa krajnjim ciljem narušavanja njenog definisanog dejtonskog statusa i svođenja na praznu ljušturu unutar unitarne BiH po zamisli vehabijskih ideologa iz Sarajeva. Presudu je jedino moguće posmatrati u kontekstu kontinuiteta kreiranja nestabilnosti u BiH i usmeravanje tinjajućeg konfltikta u skladu sa interesima atlantizma. Takođe je kristalno jasno da 24. mart kada se obeležava godišnjica početka agresije na SRJ nije slučajno izabran za izricanje presude. Međutim, onaj ko misli da će presuda političkog haškog suda promeniti bilo šta, a posebno staviti pod znak pitanja dejtonski status RS, nema mnogo veze sa elementarnom logikom. Od suštinske je važnosti da u narednim danima i mesecima koordinacija na relaciji Banja Luka – Beograd bude na visokom nivou radi predupređivanja bilo kakvog vida provokacija od strane radikalnih bošnjačkih elemenata, dok sa druge strane treba pronaći modus vivendi da RS politički profitira na činjenici da je mantra o njenoj navodnoj genocidnosti još jednom pala u vodu.
casopisvidelo 